Van’da sobacılık mesleği, geçmişin sıcaklığını ve huzurunu taşıyan bir meslek olarak, zor şartlar altında da olsa ayakta kalmaya devam ediyor. Ancak bu geleneğin yaşatılabilmesi için hem modern çözümler hem de geleneksel değerlerin korunması gerekiyor.
Van’ın en eski sobacısı olan Mesut Anter, 1985 yılından bu yana sobacılık mesleğini sürdürüyor. Anter, ilkokul 2. sınıfı bitirdikten sonra, çocuk yaşta çalışma hayatına atılmak zorunda kaldığını belirtti. Limonata satarken, abisinin etkisiyle sobacılık mesleğine yöneldiğini ifade eden Anter, “Çekicimi elime alır almaz bu işe başladım. O günden sonra sobacılık mesleğinden başka bir şey yapmadım” dedi.
Anter, sobacılığın artık unutulmaya yüz tuttuğunu, özellikle gençlerin bu mesleğe ilgi göstermediğini belirterek, “Eskiden çocuklar yaz tatillerinde çırak olarak babalarının yanında çalışır, mesleği öğrenirlerdi. Ancak günümüzde aileler, çocuklarının maaşını soruyor. Maddiyat ön planda” ifadelerini kullandı.
“Soba, Geçmişin Huzurunu Taşıyor”
Mesut Anter, sobanın insanlar için sağladığı huzurun çok özel olduğuna dikkat çekti. Anter “Doğalgaz kullanılsa da, bazı insanlar hala soba kullanmayı tercih ediyor. Sobalı ortamın sağladığı huzuru hiçbir şeyle kıyaslayamazsınız. Müşterilerim, ‘Keşke 20 yıl öncesine dönsek, soba kullanmayı çok özledik’ diyorlar” vurgusunu yaptı.
“Soba Yapmak, Sanat Gibi”
2012 yılından beri sobacılık yapan Metin Akcan da, mesleğin zorluklarına dikkat çekti. Akcan, “Her mesleğin ince ayrıntıları vardır, sobacılık da bunlardan biri. Ürünlerin ölçülerine dikkat edilmesi gerekiyor. Bu, tıpkı altın ya da gümüş işçiliği gibi bir özen gerektiriyor” dedi. Ayrıca Akcan, kışın soğuk hava koşullarında çalışmanın zorluklarına da dikkat çekti.
“Çalışma Koşulları Çok Sıkıntılı”
Soba ustaları, işlerini yaparken büyük zorluklarla karşılaşıyor. Akcan, sobacılık için daha uygun çalışma alanlarına ihtiyaç duyduklarını belirterek: “Yeterli bir kapalı alanımız olursa, hem malzemelerimiz güvenle saklanabilir hem de daha verimli çalışabiliriz. Dışarıda bırakmak zorunda kaldığımız malzemeler, işleri olumsuz etkiliyor” dedi.
“Meslek Yaşatılmalı”
Her iki usta da, sobacılığın sadece bir ticaret değil, aynı zamanda topluma hizmet verme aracı olduğunu belirtti. Akcan, “Biz sadece ürün yapmıyoruz, aynı zamanda insanlara yardımcı oluyoruz. Ufak tefek bozulan parçalar için sanayiye gitmeye gerek kalmıyor. Biz burada çözüyoruz” diyerek mesleğin topluma katkısını vurguladı.