Küresel iklim değişikliği sebebiyle kurak geçen sonbahar ve kış mevsimleriyle birlikte artan su tüketimi; İstanbul, Ankara, ve Bursa başta olmak üzere milyonlarca kişinin yaşadığı büyük şehirlerde baraj doluluk oranlarının tehlikeli seviyelere düşmesine sebep oldu.
Aynı şekilde Van Gölü Havzasında da son yılların en kurak yılı yaşanıyor. Van ve çevresinde bulunan bazı göller tamamen kururken Türkiye’nin en büyük gölü olan Van Gölü’nde de durum çok vahim bir seviyeye geldi.
Yetkililer, kuraklığın devam etmesi ve su tüketiminin azaltılmaması halinde büyük bir susuzlukla karşı karşıya olabileceğimiz konusunda uyarılar yapıyor.
Özellikle susuzluk tehlikesinin oldukça yakın olduğu bugünlerde, alınan bireysel tedbirlerle önemli miktarda su tasarrufu yapabiliriz. Gündelik hayatımızdaki alışkanlıklarımızdaki basit değişiklikler ile binlerce ton suyu kurtarabiliriz. Peki, su tasarrufu nasıl yapılır? Su tasarrufu şu şekilde sağlanabilir:
Su tasarrufunda genel tedbirler
Tarım teknolojisinde az su tüketen sulama usullerinin (damla sulama ve püskürtme gibi) geliştirilmesi,
Sanayi sektöründe az su kullanan üretim teknolojisi geliştirilmesi, geri kazanımlı su yöntemlerinden faydalanma,
Toprakta suyun depolanmasını arttırmak için erozyona engel olunması maksadıyla teraslama yapılmalı, bitki örtüsü tahrip edilmemeli, çünkü suyun depolanan miktarı toprağın derinliği ve organik madde oranı ile sıkı bir ilişkiye sahiptir.
Bitkiyle örtülü bir toprak toprağa giren yağış suyu miktarını çıplak toprağa kıyasla iki katına çıkarmaktadır.
Hızlı nüfus artışını önleme,
Suyun gerçek değerini anlayabilecek kadar bilinçlendirme için eğitim,
Yer altı sularının kirlenmesini önleme,
Aşırı derecede yer altı suyu kullanımına kanuni tedbirlerle kısıtlama getirme.
Suyun tasarruflu kullanılması için bizler birey olarak neler yapabiliriz?
Mutfak:
Evde harcanan suyun yüzde 10’u mutfakta kullanılır. Pişirme, temizleme, yıkama ve içme maksatlı su kullanımında birkaç noktaya dikkat ederek harcamalarımızı kısabiliriz.
Sebze ve meyvelerimizi akarsuyun altında yıkamak yerine, bir kabın içinde yıkayalım. Yıkama sularını daha sonra çiçeklerimizi sulamak için tekrar kullanalım.
Ispanak, semizotu, pazı gibi yeşil yapraklı sebzeleri ayıkladıktan sonra ilk yıkama suyuna sirke koyarsak daha kolay temizlenir.
Elde bulaşık yıkarken mümkün olan en az miktarda deterjan kullanmalıyız. Daha az deterjanı durulamak daha kolaydır. Deterjan yerine doğal yeşil sabun kullanırsak balıklar ve diğer deniz canlıları daha da memnun olur.
Suyu boşa akıtmayalım
Sadece ihtiyacımız olduğu kadar su ısıtalım. Böylece elektrik ve gaz masrafından da kısabiliriz.
Musluğun altına yıkadığımız tabakları üst üste koyduktan sonra durulamaya başlayalım. Daha az suyla temizleyebiliriz.
Elde yıkadığımızda, bulaşık durulama suyumuzu biriktirip tuvaletlere dökmek için kullanabiliriz.
Bulaşık makinemizi tamamen dolduğunda çalıştıralım.
Sebze haşlarken üstlerini kapatacak kadar su kullanalım ve tencerenin kapağını kapalı tutalım. Hem sebzelerimiz daha çabuk pişer, hem de enerji tasarrufu yapabiliriz.
Makarna ve sebze haşlama sularını dökmeyelim, çorbalarımızda kullanabiliriz.
Donmuş yiyeceklerin buzu çözülsün diye akarsuyun altına tutmayalım. Kullanmadan bir gece önce buzdolabında çözülmeye bırakalım. Daha sağlıklı bir yolu tercih etmiş oluruz.
Sıcak su borularını yalıtkan malzemeyle kapatalım. Boruların ısınmasını beklerken musluğu açıp suyu ziyan etmemiş oluruz.
Sıcak su tertibatımızda termostat ayarının çok yüksek olmamasına itina gösterelim. Aşırı derecede ısınmış suyu soğuk suyla ılıtmaya çalışmak israftır.
Çamaşır:
Evde harcadığımız suyun yüzde 15-20’si çamaşır yıkamak için kullanılır. Çamaşır için sadece su değil, enerji ve deterjan da harcanır.
Çamaşır makinemizi tamamen dolduğunda çalıştıralım. Bu şekilde, her yıkamada 10 litreye kadar su tasarruf edebiliriz.
Elde çamaşır yıkarken aynı suda önce beyazları; sonra renklileri yıkayabiliriz.
Çamaşırdan arta kalan suyu yerleri silmek veya tuvaletinize dökmek için kullanabiliriz.
Banyo:
Evde en çok su banyoda harcanır. Günlük harcamamızın yüzde 40’ı banyodadır.
Banyoda su tasarrufunun en kolay yolu suyu tasarruflu kullanan duş başlığı ve sifon taktırmaktır. 6 dakika duş yaptığımızda, tasarruflu duş başlığıyla her banyoda 50 litreye kadar daha az su harcamış oluruz.
Banyo suyunun ısınmasını beklerken suyu bir kovaya dolduralım.
Yıkanacağımız zaman küveti doldurmayı değil, duş yapmayı tercih edelim.
Küvette yıkanmak istersek sadece yarısını dolduralım.
Küvetimizi, suyun sıcaklığını kontrol ederek dolduralım. Sıcak suyu sonradan ılıtmak su ziyanına yol açar.
Banyo suyumuzun akıp gitmesine izin vermeyelim. Bu suyu araba yıkamak veya tuvalete dökmek için kullanabiliriz.
Daha kısa süre duş yapalım. Yıkanma süremizi sabunlanma, yıkanma ve durulanma ile sınırlayalım. Tuvaletimizi çöp kutusu gibi kullanarak elimize geçenleri atmayalım. Gereksiz yere sifonu çekmeyelim.
Dişlerimizi fırçalarken, yüzümüzü yıkarken suyu akar vaziyette bırakmayalım. Bu şekilde günde 10 litreye kadar sudan tasarruf edebiliriz.
Tıraş bıçağımızı akar suyun altında değil, bir tas suyun içinde durulayalım.
Musluklar:
Musluklarımız su damlatıyorsa mutlaka tamir ettirelim. Damlayan musluklar günde 30-200 litre suyun ziyan olmasına sebep olur.
Damlayan musluklarımızın altına suyun birikebileceği kaplar koyalım.
Bahçe:
Bahçemizi, çiçeklerimizi sulamak için günün serin saatlerini seçelim. Sabah ve akşam gün batımı daha iyi zamanlardır. Öğle sıcağında sularsak, buharlaşma ile suyun büyük bölümünü kaybetmiş oluruz. Çiçeklerimizi sularken kaldırımları değil, sadece çiçekleri sulayacağımız şekilde hareket edelim.
Yaşadığımız yerin iklimine uygun, yerli bitkileri ekelim.. Yerli bitkiler daha az su ve daha az bakım ile büyüyebilir.
Kaldırım ve yerleri suyla yıkamak yerine çalı süpürgesiyle süpürelim.
Kurak zamanlarda bahçemize veya balkonumuza kuşların su içip banyo yapabileceği kaplar koyabiliriz.
Yağmur suyu:
Yağmur suyunu biriktirecek büyük su tankları büyük tasarruf sağlayabilir. Yağmur suyu özellikle bahçe sulamak ve araba yıkamak için kullanılabilir.
Bu tür bir su tankı için yerimiz yoksa yağmur veya kar yağdığında kovalara, leğenlere su biriktirebiliriz.
Su kıtlığı çeken ülkelerde yağmur suyu biriktirilerek evin su tertibatına dahil edilebilmektedir
Kaynak: MELİKE AKBAL