Perko Matovic: Türkiye ‘bölgesel bir güçten’ öte ‘uluslararası süper güç’

Sırp yetkililer, Sırbistan’ın uzun yıllardır gerginlik yaşadığı Kosova meselesinde, Türkiye’yi dengeleyici bir güç olarak nitelerken, savunma alanında ilişkilerin gelişmesini istediklerini belirtti.

Türkiye’yi “bölgesel bir güçten” öte “uluslararası süper güç” olarak tanımlayan Sırbistanlı yetkililer, NATO’nun Kosova’daki Barış Gücü (KFOR) komutanlığını Tümgeneral Özkan Ulutaş’ın devralmasıyla bölgede güvenliğin daha da artacağına inanıyor.

Sırbistan Savunma Bakanlığı Devlet Sekreteri Nemanja Starovic, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Sırbistan’ın, 2008’de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova’yı tanımadığını anımsatarak, diyalog yoluyla barış ve istikrarın korunmasından yana olduklarını söyledi.

Sırbistan’ın, Kosova meselesinde farklı bir tutum sergilediğine işaret eden Starovic, “Bu hususta sadece Türkiye ile değil birçok ülkeyle anlaşmazlık yaşıyoruz ancak bizi birbirimize yakınlaştıran, Batı Balkanlar’da barış ve istikrarın korunması isteği.” ifadesini kullandı.

Starovic, Türkiye’nin, KFOR’daki rolünü memnuniyetle karşıladıklarını vurgulayarak, “Tümgeneral Ulutaş’ın KFOR komutanlığı görevini devralmasından bu yana Türkiye’nin rolü, daha da önemli bir hal aldı.” dedi.

Türk Komutan ile Kosova’da yaşayan Sırpların güvenliklerinin daha da artacağına inandığına dikkati çeken Starovic, “Hem Ulutaş hem de Savunma Bakanı Yaşar Güler ile yapılan görüşmelerde, KFOR’un bölgede yerli halk için eksik olan hizmetleri sağlayacağı konusunda mutabık kalındı.” diye konuştu.

Starovic, “Türkiye, Balkanlar’daki en büyük ülke, Sırbistan’ın da bölgede merkezi bir konumu var. Dolayısıyla bölgede gerginliğin azaltılmasında, barış ve istikrarın sağlanmasında Türkiye ve Sırbistan arasındaki işbirliği hayati önem taşıyor.” ifadesini kullandı.

Türkiye ve Sırbistan arasında savunma alanında ilişkilerin büyük bir gelişme kaydetmediğini belirten Starovic, “Bu alanda karşılıklı planlar mevcut. Savunma alanında işbirliği, bölgenin barış ve istikrarı için kilit rol oynayabilir.” değerlendirmesinde bulundu.

– “TÜRKİYE BÖLGESEL DEĞIL, ULUSLARARASI SÜPER BİR GÜÇ”

Ulusal Politika Merkezi Müdürü Perko Matovic de Türkiye ve Sırbistan arasındaki ilişkilerin, güçlü liderler temelinde karşılıklı güven üzerine kurulduğunu belirterek, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’in, 15 Temmuz 2016’daki darbe girişiminde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı arayan ilk liderlerden olduğunu vurguladı.

KFOR komutanlığının Türkiye’nin devralmasını memnuniyetle karşıladıklarının altını çizen Matovic, “Kosova’daki Sırplar, Türk askerinin mevcudiyetinden son derece memnun. Biz de orada profesyonel Türk askeri ve komutasının bulunmasından oldukça mutluyuz.” dedi.

Matovic, Kosova yönetimi ile anlaşmazlıklar yaşadıklarını söyleyerek, “Yolunu kaybetmiş pusula gibiler. Uluslararası yükümlülüklerinin hiçbirini kabul etmiyorlar.” değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye’nin istikrarlı ve egemen bir ülke olduğunu vurgulayan Matovic, şu ifadeleri kullandı:

“Türkiye’yi ‘bölgesel bir güç’ olarak değil, ‘uluslararası süper bir güç’ olarak tanımlıyorum. Türkiye, birçok dünya meselesini etkileyebilecek kapasiteye sahip. Aslında bunun temelinde Cumhurbaşkanı Erdoğan var. Türkiye, aynı zamanda bölgede dengeleyici bir güç. Kosova hakkında farklı görüşlere sahip olsak da Türkiye, dengeli davranabilen ender güçlerden. Kosova’nın bağımsızlığı konusunda güçlü bir duruşu olmasına rağmen oldukça dengeli davrandı. Türkiye, asla bir taraf tutmadı, her zaman bizim görüşlerimizi de dikkate aldı ve bu hususta oldukça minnettarız.”

Matovic, Türkiye ve Sırbistan arasındaki ilişkilerin güçlenmeye devam edeceğine işaret ederek, Sırbistan’ın askeri tarafsızlık tutumunun Türkiye ile her alanda ilişkilerin güçlenmesine olanak sağladığını dile getirdi.

– “TÜRKİYE, KFOR’DA 2’NCİ EN BÜYÜK GÜCE SAHİP”

Türkiye’nin Belgrad Büyükelçisi Hami Aksoy da Sırbistan-Türkiye ilişkilerinin altın çağını yaşadığına dikkati çekerek, “Askeri alanda da ilişkilerin gelişmesi için gereken çalışmaları yapıyoruz. Bunun en güzel göstergesi de Bakan Güler’in 24-25 Ekim’de Belgrad’a gerçekleştirdiği ziyaretti.” dedi.

İki tarafın da askeri ve savunma alanlarındaki ilişkilerin potansiyeli karşılamadığı ve daha çok yol katedilmesi noktasında hemfikir olduğunu söyleyen Aksoy, Savunma Bakanlığı Devlet Sekreteri Starovic’in yakın zamanda Türkiye’yi ziyaret edeceğini aktardı.

Aksoy, KFOR Komutanı Ulutaş’ın 10 Ekim’de göreve başladığını anımsatarak, “Son derece yetenekli ve deneyimli bir komutan. Tarafsız ve saydam bir şekilde çalışacağını, faaliyetlerini icra edeceğini Sırp tarafına da iletti. Türkiye, KFOR’da 2’nci en büyük güce sahip. 800 askerimiz var.” diye konuştu.

Belgrad-Priştine Diyalog Süreci’nin önemine işaret eden Aksoy, “Bazı gerginlikler yaşanıyor ve bunlar bölge istikrarı için oldukça önemli. Türkiye olarak önceliğimiz, Balkanlar’da barış ve istikrarın tesis edilmesi. Bunun için de öncelik diyalog süreci ve bunu destekliyoruz.” ifadelerini kullandı.

– SIRBİSTAN, KOSOVA’YI KENDİTOPRAĞI OLARAK GÖRÜYOR

Bölgede sık sık karşı karşıya gelen Kosova ve Sırbistan arasındaki gerginliğin ana nedeni, Sırbistan’ın, 2008’de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova’yı kendi toprağı olarak görmesi olduğu ifade ediliyor.

Avrupa Birliği (AB) arabuluculuğunda 2011’de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci kapsamında ilişkilerin normalleşmesi ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanıması için ortak bir yol aranıyor.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, en son 26 Ekim’de Brüksel’de Sırbistan ile Kosova liderleriyle ayrı ayrı görüşmeler yaptı.

AB liderleri, görüşmelerin ardından ortak açıklama yayımlayarak, Kosova’ya çoğunlukla Sırpların yaşadığı belediyelerde Sırp Belediyeler Birliğinin kurulmasına yönelik prosedürü başlatma, Sırbistan’a da Kosova’nın bağımsızlığını fiilen (de facto) tanıma çağrısında bulundu.