İstanbul barajları alarm veriyor: 9 yılın en düşük seviyesinde

İstanbul’da yağışsız geçen günlerin ardından barajlardaki doluluk oranı yüzde 25’in altına düştü. Bugün itibariyle barajların doluluk oranı yüzde 24.97 olarak ölçüldü. Kuraklıktan en fazla etkilenen barajlardan biride Büyükçekmece barajı oldu. Barajdaki doluluk oranı yüzde 4.83 olarak ölçülürken, göl adeta çöle döndü. Daha önce metrelerce suyun olduğu barajda şimdi kamyonetlerle bile rahatlıkla ilerlemek mümkün hale geldi.  Baraj gölünü besleyen dereler de tamamen kururken, üzerine kurulu köprülerin altındaki sular çekildi, tarihi kalıntılar ortaya çıktı.

İstanbul’da barajlar son günlerde kesilen yağışların ardından alarm vermeye devam ediyor. İSKİ verilerine göre bugün doluluk oranı yüzde 24.97 olarak ölçüldü. Bu değer son bir yılın en düşük değeri olarak kayıtlara geçti. Bir ay önce barajların doluluk oranı yaklaşık yüzde 30 civarındaydı. İstanbul’un barajlarındaki yüzde 24.97 doluluk oranının 2014 yılından bu yana ölçülen en düşük değer olduğu belirtildi. Barajlardaki doluluk oranı geçen yıl bu tarihte 51.95, 2021 yılında ise yüzde 53.35 olarak ölçülmüştü.

BARAJ GÖLÜNDE KORKUTAN GÖRÜNTÜLER

İstanbul’un susuzluktan en çok etkilenen barajlarından biride Büyükçekmece Baraj Gölü oldu. Bugün itibariyle doluluk oranı yüzde 4.83 olarak ölçüldü. Baraj havzasındaki görüntüler ise bilim-kurgu filmlerindeki görüntüleri aratmıyor. Daha metrelerce derinlikte suyla dolu alanlar bugün çöle dönmüş durumda. Sertleşen toprakta artık kamyonetlerle bile gitmek mümkün. Büyükçekmece Baraj Gölü havzasını besleyen derelerde de durum farklı değil. Tamamen kuruyan bu dereler üzerine kurulan köprülerin altında artık su kalmadı. Daha önce balık tutulan alanlar tamamen kurudu. Büyükçekmece Baraj Gölü’nde su çekilmiş durumda. Su olan bölümlerde ise derinliğin oldukça düştüğü belirtiliyor.

4 BARAJ YÜZDE 10’UN ALTINA İNDİ

İstanbul’un barajlarından 4’ünde doluluk oranı yüzde 10’un altına indi. Adeta kuruma noktasına gelen Papuçdere barajında doluluk oranı 2.81, Kazandere barajında yüzde 4.8, Büyükçekmece barajında yüzde 4.83, Sazlıdere barajında ise 9.88 ölçüldü. İstanbul’un en dolu barajı ise yüzde 54.68 ile Ömerli barajı oldu.

BARAJLAR YÜZDE 18 KÜÇÜLDÜ

Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) tarafından yapılan araştırma ile İstanbul’a su sağlayan barajların yüzey alanının geçen yıla göre yüzde 18 küçüldüğü, bunun da yaklaşık 1700 futbol sahası büyüklüğünde olduğu tespit edildi.

YTÜ İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Uzaktan Algılama ekibi, yağışların azalmasıyla yaşanan kuraklığın ardından kente su sağlayan barajlardaki yüzey alanı küçülmesinin tespiti için çalışma yaptı.

Bu kapsamda, Terkos, Sazlıdere, Alibey, Büyükçekmece, Ömerli, Darlık, Elmalı, Pabuçdere ve Kazandere Barajları Sentinel uydusu ile görüntülenerek son durum belirlendi.

Uydu görüntülerinde barajlarda geçen yıla göre yüzey alanı küçülmesinin yüzde 18 olduğu ortaya çıktı.

Bir önceki yıla göre en çok yüzey alanı küçülmesi barajlardan Kazandere’de yüzde 79, Papuçdere’de yüzde 71, Elmalı’da yüzde 36, Sazlıdere’de yüzde 34 ve Alibey’de yüzde 25 oranında yaşandığı anlaşıldı.

Barajlarda en az yüzeysel küçülme yüzde 0,2 ile Ömerli ve yüzde 4,6 ile Darlık’ta meydana geldi.

Çalışmada, bir önceki yıla göre 9 barajda toplam 17 kilometrekarelik alanda küçülme olduğu belirlendi.

En çok küçülmenin 4,70 kilometre ile Terkos, 4,57 kilometre ile Büyükçekmece, 2,50 kilometre ile Sazlıdere Barajı’nda yaşandığı ortaya çıktı. En az küçülme ise 0,03 ile Ömerli Barajı’nda oldu.

Çalışma yapılan barajlarda, yaklaşık 1700 futbol sahası ölçüsündeki alanın küçüldüğü tespit edildi.

YTÜ İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Füsun Balık Şanlı, çalışma kapsamında barajlardaki su azalmalarını uydu görüntülerinden tespit ettiklerini söyledi.

Araştırmada İstanbul’a su sağlayan 9 barajı incelediklerini belirten Şanlı, İstanbul sınırları içindeki mevcut tüm barajların yüzey alanlarındaki daralmaya baktıklarını kaydetti.

AVRUPA YAKASI’NDAKİ RİSK

YTÜ İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Uğur Acar, Türkiye’de görülen kuraklığın İstanbul’daki etkilerini tespit etmeye çalıştıklarını belirtti.

Bu kapsamda 9 barajının sudaki değişim alanlarını incelediklerini anlatan Acar, “Barajlarda iki durum var. Anadolu Yakası’ndaki büyük barajlardaki alanda çok küçük bir düşme var. Bu barajlar Melen tarafından beslendiği için çok sorun teşkil etmiyor ama Avrupa Yakası’ndaki barajlarda ciddi anlamda düşme mevcut. Bu 5 kilometrekareyi bulabiliyor.” diye konuştu.

Acar, İstanbul’a su sağlayan Tekirdağ’a yakın 2 barajda yüzey alanı küçülmesinin bir önceki yıla göre yüzde 80’lere kadar çıktığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:

“Kazandere ve Papuçdere Barajlarında yüzdelik olarak yüzey alanı küçülmesi oldukça fazla. Kazandere’de neredeyse hiç su kalmamış durumda. Sazlıdere’de ise baraj bendine doğru adalar oluşmuş, kuzey tarafında tarlaya dönüşmüş yerler var. Büyükçekmece Gölü’nde, TEM Otoyolu’nun geçtiği alanlar artık tarla haline gelmiş. Elmalı Barajı’nın güney tarafında sulak olmayan yerler var. Beklenen yağışlar gelmezse İstanbul halkı mevcut rezervdeki suları kullanmış olacak ve barajlardaki küçülme devam edecek. Sudaki azalma uydu görüntülerinde net olarak görülüyor.”

YTÜ İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü Araştırma Görevlisi Onurcan Bayrak da çalışmalarda yaklaşık 1700 futbol sahası büyüklüğünde su alanının kuraklık nedeniyle küçüldüğünü tespit ettiklerini bildirdi.