Van TSO 2024 faaliyet raporunu açıklandı

Toplantının açılış konuşmasını Van TSO Yönetim Kurulu Başkanı Necdet Takva yaptı. Van TSO olarak alınan bütün kararların oy birliği ile alındığını belirten Takva, 2025 yılında Van Gastronomi ve Mutfak Merkezi, Van TSO Eğitim Vakfı, Tahkim ve Arabuluculuk Merkezlerinin kurulacağını söyledi.

VAN-İRAN İLİŞKİLERİ

İran-Van ilişkileri hakkında konuşan Van TSO Başkan Yardımcısı Fevzi Çeliktaş, şunları söyledi:

“Girişimlerimiz sonucu; 2019 yılında Kapıköy ve 2023 yılında Razi Sınır Kapısı modernize edilerek açılışları yapıldı. İranlı yetkililerin daveti üzerine kapının açılış programına Yönetim Kurulu Başkanımız katılım sağladı.

Sınır ticareti kapsamında bazı ürünlerin demiryolu ağı üzerinden ithal edilmesine yönelik çok sayıda girişimimiz oldu ve bu girişimlerimiz olumlu sonuçlandı. Bu noktada; Ticaret Bakan Yardımcısı Sayın Volkan Ağar ile çok sayıda görüşmemiz oldu. Gerek Volkan bey gerekse Cumhurbaşkanı Danışmanı Sayın Gülşen Orhan’a bir kez daha teşekkür ederiz.

Türkiye-İran Ortak Ticaret Odası’nın kurulması konusu ana gündem maddelerimiz arasında yer almaktadır. Konuya ilişkin girişimlerimiz devam ederek, Odamız hizmet binasında yer tahsisi yapılması önerimizi da sunduk.

2011 yılında 30 olan İranlı üye sayımız 2024 yılında 700’e yaklaştı.

Van TSO olarak Khoy Belediyesi’ne yapmış olduğumuz ziyaret sonucu, Khoy Belediyesi ile “Danışma Ofisi” kurulması konusunda protokol imzaladık.

Odamızın girişimleri ile son olarak 2015 yılında İran’ın Khoy kentinde yapılan Türkiye-İran Sınır İlleri Ekonomik İşbirliği Toplantısı 2023 yılında İlimiz ev sahipliğinde yapıldı.

Toplantının çalışma gruplarında yer alan organ üyelerimiz tarafından; konsolosluk, banka şubeleri, transit geçiş, STM sahası, lojistik merkez, ihtisas gümrüğü, ortak OSB, serbest bölge kapılardan kimlikle geçiş konuları gündeme getirildi. Devamında İran’ın Urumiye kentinde düzenlenen 7. Türkiye-İran Sınır İlleri Ekonomik İşbirliği Toplantısı’na katılım sağladık. Sınır Ticaret Komitesi’nde;

İranlı turistlerin ya da Kapıköy’den çıkış yapacakların şehrimizde yaptıkları alışverişlere dair vergi iadelerini alabilmelerini kolaylaştıran ve buna zemin hazırlayan Joy Refund Tax Free’nin temsilcilik açılışı yapıldı.

Kapıköy Artık 7/24 Çalışıyor!

Batı Azerbaycan Eyaleti’nde yoğun bir program düzenleyerek; meslek kuruluşları ve kamu kurumları ile bir araya geldik. Kapıköy Gümrük Kapısı’nın 7/24 çalışmasına ilişkin girişimlerimiz 30 Mart 2023 tarihi itibariyle neticelenmiştir.

Transit için İlk Adım Atıldı!

Kapıköy’ün transit geçişe açılması noktasın çok sayıda girişimde bulunduk. 7 Mart tarihinde Batı Azerbaycan Bölgesi Vali Yardımcısı Sayın Javad Karami ile yapmış olduğumuz görüşme sonucu Kapıköy’den sınırlıda olsa tır geçişi başladı. Tam kapasite geçiş için İran’dan yolun tamamlanmasını bekliyoruz.

Dışişleri Bakanlığı Van Temsilciliği

Stratejik konumu ve çekim merkezi olma özelliği; İran, Irak, Azerbaycan, Ermenistan, Nahçıvan ve Türki Cumhuriyetler başta olmak üzere “doğunun batıya açılan kapısı; batının doğuya bakan yüzü” olarak nitelendirdiğimiz Van ilinin dış ilişkilerde bir merkez olması gerekliliğini hep gündeme getirdik. Nitekim, Dışişleri Bakanlığı Van İrtibat Bürosu İlimizde hizmet vermeye başladı. Geliştirilmesi ve daha da büyümesi için girişimlerimiz devam ediyor.

İranlı Turistler

İlimizi; 2023 yılında 600 bin İranlı turist Kapıköy’den İlimize giriş yaparken 2024 yılı sonu itibariyle sadece Kapıköy’den yapılan giriş sayısı 700 binin üzerine çıkmıştır. Ortalama kişi başı 300 dolar harcama yapması varsaydığımızda 210 Milyon sadece Kapıköy’den şehrimize ekonomik katma değer sağlanmıştır. Buna Esendere ve Gürbulak’ı da eklediğimiz zaman 2024 yılında sadece İran’dan 1 milyon turist şehrimize giriş yapmıştır.

2012-2024 Verileri

2012 – 49.579

2013 – 80.080

2014 – 134.978

2015 – 158.937

2016 – 221.691

2017 – 421.977

2018 – 232.202

2019 – 328.326

2020 – 19.652

2021 – 54.126

2022 – 496.387

2023 – 595.424

2024 – 719.713

İran Konsolosluğu

İlimizde uzun yıllardır dillendirilen ve Odamızın ana gündem maddelerinden bir tanesi olan İran Konsolosluğu’nun Van’da hizmet vermesi konusunda 2024 yılında müjdeli haberi aldık.

Van TSO olarak yapmış olduğumuz girişimler sonucu; İran Cumhurbaşkanının oluru ile şehrimize İran İslam Cumhuriyeti konsolosluğu kurulması talimatı, Dış İşleri Bakanlığına yazıldı.

Türki Cumhuriyetler: “İşletme Geliştirme Programı” kapsamında Kazakistan’a çalışma programı düzenledik.

Irak Kürdistan Bölgesi: Duhok, Erbil, Süleymaniye ve Zaho başta olmak üzere Irak Kürdistan Bölgesi ile ilişkiler geliştiriyoruz. Kasım-Aralık ayı içerisinde Erbil ve Duhok’ta Van Tanıtım Standı kurduk. Erbil Başkonsolosluğu ile yapmış olduğumuz görüşmeler neticesinde Erbil’de Van Tanıtım Günleri düzenlemeyi hedefliyoruz.

İhracat-İthalat Rakamları

Ocak-Kasım 2024

Van İli Toplam İhracatı                  : 25 Milyon 259 Bin Dolar

Van İli Toplam İthalatı                   : 34 Milyon 562 Bin Dolar

Van İli – İran İhracatı                                      : 14 Milyon 624 Bin Dolar

Van İli – İran İthalatı                                       : 19 Milyon 022 Bin Dolar

Taleplerimiz Devam Ediyor:

İran bankasının İlimizde şube açması,

Giriş-çıkışların pasaport yerine kimlik ile yapılması,

Kapıköy Gümrük Kapısı’na STM sahası kurulması,

Kapıköy Gümrük Kapısı’na tam donanımlı laboratuvar yapılması,

Kapıköy Gümrük Kapısı’na İhtisas Gümrüğü yetkisi verilmesi,

İran Konsolosluğu’nun İlimizde hizmet vermesi,

Sınır kapılarının yetersizliği nedeniyle; Başkale Gelincik ve Çaldıran Çilli Sınır Kapısı’nın açılması,

Tahran-Van ve Erbil-Van Uçak Seferleri

Gümrük mevzuat hükümlerinin hafifletilmesi,

Kapıköy Sınır Kapısı’na kantar kurulması,

İthalat ve ihracata konu olan tüm ürünlerin Sınır Ticaretine dahil edilmesi,

Günübirlikçiler için ayrı peron açılması,

Razi – Hoy Karayolunun tamamlanması,

Gerek sınır ticaretinde gerekse turizm amaçlı taşımacılığın demiryolu ile yapılması,

İki ülke arasında iş gezileri ve fuarlar gibi gidiş-gelişleri artıracak çalışmaların yapılması.

VAN TSO 2024 FAALİYETLERİ

Van Ticaret ve Sanayi Odasının (Van TSO) 2024 Faaliyetleri açıklayan Yönetim Kurulu Üyesi Reşit Yaren, şunları söyledi:

“1- Medya Okuryazarlığı ve Dezenformasyon Semineri – AB Bilgi Merkezi

2- Sermaye Piyasasına Kapı Açan Doğunun İncisi Van – Karıncalar Platformu

3- Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın katılımıyla gerçekleşen Ticaret ve Sanayi Odaları ile Ticaret Odaları Müşterek Konsey Toplantısına katıldı.

4- Deprem Farkındalık Semineri – 6 Şubat Depreminin Yıldönümü

5- Üyelerle Söyleşi – Hüseyin Çelik’in Katılımıyla

6- Batı Azerbaycan Bölgesi Vali Yardımcısı Javad Karami’yi ziyaret (Kapıköy’ün transit geçişe açılması talep edildi)

7- Shopping Fest (Alışveriş Günleri) düzenlendi (Esnaf ziyareti ve “İndirim Noktası” stickerları asıldı)

8- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Van ziyareti öncesi İlimizin sorunları ve tamamlanması gereken projeleri talep ettik.

9- İl Protokolü ve Van İş Dünyası Buluşması İftar Programı

10- Kapıköy Gümrük Kapısı Transit Geçişe açıldı

11- 31 Mart Yerel Seçimleri sonrası yaşanan gelişmeler ile ilgili ve görüşmeler kapsamında “Van Platformu” kuruldu. Platform; CHP Diyarbakır Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, DEM Parti Van Milletvekili Zülküf Uçar, DEM Parti İl Eş Başkanı Gülşen Kurt ve DBP İl Eşbaşkanı Harun Okay ile görüşme yaptı.

12- Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı oluru ile “K Türü Yetki Belgeleri” işlem yapma yetkisi yeniden Odamıza verildi.

13- AB Bilgi Merkezimiz tarafından “Haïdouti Orkestar Konseri” düzenlendi.

14- Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan; Yönetim Kurulu Başkanımız Necdet Takva’ya “Hizmet Şeref Belgesi” verdi.

15- TOBB’un 80. Genel Kurul Toplantısı’na katıldık.

16- CHP Kocaeli Milletvekili Nail Çiler, Gelecek Partisi İzmir Milletvekili Mustafa Bilici ve Ak Parti Van Milletvekili Burhan Kayatürk’ü TBMM’de ziyaret ettik.

17- Dünya Kahvaltı Günü’nü bu yıl Erciş Balık Bendinde düzenledik.

18- Yeni Pazar – Irak Kürdistan Bölgesi’ne çalışma programı düzenledik.

19- İran Cumhurbaşkanlığı seçimi için Odamızda sandık kurduk.

20- Sınır İlleri Ticaret ve Sanayi Oda Başkanlarıyla birlikte Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Dr. İsmail İlhan Hatipoğlu’nu ziyaret ettik.

21- İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın katılımıyla düzenlenen “TOBB Oda/Borsa Yönetim Kurulu Başkanları İstişare Toplantısı”na katıldık.

22- Uçak Sefer Sorunları için Yürüdük!

23- Esenyurt Belediye Başkanı hemşehrimiz Prof. Dr. Ahmet Özer’in katılımıyla “Sivil Toplum Kuruluşları Buluşması” düzenledik.

24- Üyelerimizi bilgilendirmek amacıyla Van TSO WhatsApp Kanal’ı kurduk.

25- Esenyurt Belediye Başkanı Prof. Dr. Ahmet Özer’i ziyaret ettik.

26- İstanbul’da üretim yapan Polat, C-D, Okan ve Rapsodi Tekstil’i ziyaret ettik.

27- İMEAK Deniz Ticaret Odası’nı ziyaret ettik.

28- TOBB Başkanımız M.Rifat Hisarcıklıoğlu’nu ziyaret ettik.

29- Eskişehir TO ve İnegöl TSO ile “Kıyaslama Toplantısı” yaptık.

30- Van Gurme ve Gastronomi Fuarı’nı düzenledik.

31- Dünya Odalar Federasyonu Başkanı ve TOBB Başkanımız Sayın M.Rifat Hisarcıklıoğlu’nu İlimizde ağırladık.

32- Yönetim Kurulumuz, Meclis Divanımız ve Meclis Üyelerimiz; “TOBB Meclis Üyeleri Bilgilendirme Semineri”ne katıldı.

33- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın katılımıyla “TOBB İş Dünyası İstişare Toplantısı”na katıldık.

34- İran’ın Urumiye Kentinde düzenlenen Türkiye-İran 7. Sınır İlleri Ekonomik İşbirliği Toplantısı’na katılım sağladık.

35- Kalite Yönetim Sistemi ve Müşteri Memnuniyeti Yönetim Sistemi denetimlerini tamamlayarak, belge yenilememizi gerçekleştirdik.

36- İstanbul’da gerçekleşen Van Tanıtım Günleri’ne katıldık.

37- AutoVan Otomotiv Fuarı’nı destekledik.

38- Silifke Ticaret ve Sanayi Odası tarafından Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde düzenlenen 5. Liderlik Akademisi & Yönetim Kongresi’ne katılım sağladık.

39- Büyük emek verdiğimiz ve her platformda talep ettiğimiz İran Konsolosluğu’nun İlimizde açılması meselesinde İran Cumhurbaşkanı oluru ile Dış İşleri Bakanlığına yazı yazıldı.

40- AB Türkiye Delegasyonu Başkan Yardımcısı Büyükelçi Jurgis Vılčınskas ve 19 AB Ülkesinin müsteşarlarını Odamızda ağırladık.

41- Uluslararası Robot Yarışması Fuarı’na katıldı.

42- Odamızda Bilişim ve Girişimcilik Zirveleri düzenledik.

43- Diyarbakır Mezopotamya Gurme ve Yöresel Lezzetler Fuarı’na katıldık.

44- Türkiye-İran-Belarus Üçlü Zirvesi’ne katılım sağladık.

45- Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı İbrahim Şenel’in katılımıyla gerçekleşen TOBB Strateji Geliştirme Yüksek Kurulu & Yüksek Koordinasyon Kurulu Toplantısına katıldık.

46- Irak Kürdistan Bölgesi’ne çalışma programı düzenledik. Erbil ve Duhok’ta Van Tanıtım Standı kurduk.

47- Paydaş kurumlarla birlikte 1. Uluslararası Van Ar-Ge Proje Pazarı etkinliğini düzenledik.

48- Van Tavası, Arişte Aşı, Acem Köftesi ve Helise’nin coğrafi tescil sürecini tamamladık ve ilana çıktı.

49- TEPAV ile birlikte “Van’ın Son Yüzyıldaki Gelişiminin Değerlendirilmesi ve Gelecek Yüzyıla Yönelik Hangi Alanlara Yönelmesi Gerektiğinin Belirlenmesi Projesi” için çalışmaya başladık ve TEPAV Kurucu Direktörü Güven Sak ve ekibinin katılımıyla ilk toplantımızı gerçekleştirdik.

50- Van Besi OSB 2025 yılı yatırım programına alındı.”

2024 YILINDA DÜZENLENEN BELGE SAYISI

Sayılara göre Van TSO’nun 2024 verilerini paylaşan Yönetim Kurulu Üyesi Kadir Gülgeldi ise aşağıdaki verileri paylaştı.

Yeni Kurulan Firma sayısı: 872

K Türü Yetki Belgesi sayısı:  737

Ekspertiz sayısı: 12

İş Makinesi Tescili Belgesi Sayısı: 404

Kapasite Raporu sayısı: 122

Rayiç 3 Bin 768

Sayısal Takograf Kartı sayısı: 5 Bin 678

STM Uygunluk Belgesi sayısı:3 Bin 111

Yerli Malı Belgesi sayısı: 15

Basın Verileri 2 Bin 941

Sosyal Medya Erişimi 2 Milyon 329 Bin 327

Eğitim-Seminer                29 – 6.312 Katılımcı

VAN TSO’NUN 2024 BÜTÇESİ

Odanın gelir-gider tablosunu paylaşan Sayman Üye Burak Gültepe de şu verileri paylaştı:

“2023 Yılı Gerçekleşen Gelir

23 milyon 997 bin 111 TL 72 kuruş – yüzde 95,99

2024 Yılı Gerçekleşen Gelir:

60 milyon 369 bin 209 TL 69 kuruş – Yüzde 111,79

2023 Yılı Gerçekleşen Gider:

23 milyon 537 bin 679 TL 32 kuruş – Yüzde 94,15

2024 Yılı Gerçekleşen Gider:

53 Milyon 824 bin 854 TL60 kuruş – yüzde 99,68”

SINIR TİCARET VERİLERİ

Sınır ticaret verilerini paylaşan Yönetim Kurulu Üyesi Fahri Borak şu ifadeleri kullandı:

“Bilindiği üzere; kentimizin iktisadi kalkınması için çok kıymetli gördüğümüz sınır ticareti faaliyetlerine; 1987 yılında Van-Kapıköy Sınır Kapısı üzerinden başlanmıştır. Bazı aksaklıklara rağmen bugüne kadar ticaretimiz devam etmektedir. Bu konuyu odamız çok önemsemekte ve bahse konu ticaretin gelişmesi yönünde sürekli girişimlerde bulunmaktadır.

Sınır ticareti, bölgenin kalkınmasına yönünde önemli bir faaliyettir.

Amacımız bu ticaretin yeni girişimciler için tercih edilmesidir.

Sınır ticareti faaliyeti, bölge ekonomisi açısından bacasız fabrika niteliği taşımaktadır.

2019 yılında modernize edilen Kapıköy Gümrük Kapısı, yakınlığı ve kolaylığı açısından çok caziptir.

Sınır bölgelerinde yer alan kentlerin kalkınması amacıyla yürütülen bu faaliyetin genç girişimcilerimize ışık tutmasını diliyoruz.

Bildiğiniz üzere, 4874 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararıyla, Sınır Ticareti kapsamında ithalatı yapılabilecek ürünlere ilişkin Kota listeleri, Ticaret Bakanlığı tarafından her yıl Ocak ayında belirlenerek Van Valiliğine gönderilir.

Listeler daha sonra esnaf ve tüccara duyuru yapılması için Odamıza iletilir.

Bu dönemde Odamıza yapılan başvurular alınarak il değerlendirme komisyonuna götürülür ve buradan talep edilen ürünlerin eşit paylaşım yapılır.

Odamızın Dış Ticaret Birimi bu süreçlerin sekretaryasını yürütür.

Genel Sekreterliğimiz ise komisyon üyeliğini görevini üstelenmektedir.

2024 yılında Üyelerimizin taleplerini yerine getirdik

Gürbulak Gümrüğünde yapılan modernizasyon çalışmaları nedeniyle, Dış Ticaretle uğraşan firmalarımızın yaşadığı yoğunluklar ve zaman kayıplarını gidermek için, İran’da Urmiye Ticaret Sanayi Maden ve Tarım Odasına ve Ülkemizde Ticaret Bakanlığına; Esendere ve Dilucu Gümrük Kapılarının tır kapasitelerinin her iki ülke için arttırılması girişimlerinde bulunduk.

Üyelerimizin talepleri doğrultusunda İran’da yaşanan karayolu ve kantar sorunları nedeniyle, bazı ürünlerinin demiryolu üzerinden ithalatı konusunda çok sayıda girişimimiz oldu ve bu girişimlerimiz olumlu sonuçlandı. Bu noktada; Ticaret Bakan Yardımcısı Sayın Volkan Ağar ile çok sayıda görüşmemiz oldu. Gerek Volkan Bey’e, gerekse Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Gülşen Orhan’a bir kez daha teşekkür ederiz.

Oda olarak, Ticaret Bakanlığı’na Kota limitlerinin arttırılması, İthalat ve İhracata konu tüm ürünlerin yöre halkının ihtiyaçları doğrultusunda Sınır Ticareti kapsamında değerlendirilmesi taleplerinde bulunduk.

Ülkemizde yaşanan sürekli depremler nedeniyle, depremden etkilenen illerin yeniden inşası için gerekli olan inşaat malzemelerinin İran’dan Sınır Ticareti kapsamında ithalatı için taleplerde bulunduk.

Van Gümrük Müdürlüğü’nün ihtisas gümrüğü olarak yetkilendirilmesi için gerekli yazışmaları yaptık.

Üyelerimizin son süreçte ithalatında büyük bir soruna neden olan “kırmızı lahana” ürünü için bürokratik girişimlerimizle sorunu çözüme kavuşturduk.

Kısacası firmalarımızın sorunlarını titizlikte takip edip, belli bir refah düzeyine ulaşması için elimizden geleni yaptık.

2024 yılına baktığımızda; Odamızda yapılan Tek Pencere Sistemi Onay verilerine göre firmalarımızın sadece gıda ürünlerine talepleri olmuştur. Bu taleplerde toplamda; 12.343.900 dolarlık bir ithalat gerçekleşmiştir.

209 adet Firmaya Sınır Ticaret Belgesi düzenlemiştir.

1.278 adet firmanın; Ürün İthalat talebini almıştır.

Firmalara toplamda 3.111 adet İthalat Uygunluk Belgesi düzenlemiştir.

14 adet Van Valiliği Sınır Ticareti İl Değerlendirme Komisyonu toplantısına katılmıştır.

Çeşitli kurum ve kuruluşlarla 165 adet resmi yazışma yapmıştır.

22 adet firmanın İhracat Destek Ofisi başvurusu ilgili kurumlara iletilmiştir.

23 adet eğitim, seminer ve toplantıya katılım sağlamıştır.

2024 yılsonu itibariyle aktif Sınır Ticaret Belgesi sayımız 620’dir.

Toplantıya Van TSO Yönetim Kurulu Başkanı Necdet Takva, Başkan Yardımcısı Fevzi Çeliktaş, Sayman Üye Burak Gültepe, Yönetim Kurulu Üyeleri Fahri Borak, Kadir Gülgeldi ve Reşit Yaren, Meclis Üyeleri, Komite Başkanları, Disiplin Kurulu Üyeleri, Kadın ve Genç Girişimciler Kurulu ile Yüksek İstişare Kurulu Üyeleri katıldı.

Toplantı, Soru-cevap faslından sonra sona erdi.