Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından kabul edilen ve 2024 yılı itibarıyla yürürlüğe giren ÖTV’siz araç alımına ilişkin düzenlemelerde önemli değişiklikler yapıldı. Engelliler için getirilen yeni düzenlemeler, araç alımında bazı kriterlerin değiştirilmesiyle, Van’da yaşayan engelliler tarafından tepkiyle karşılandı.
Yapılan yeni düzenlemeye göre, malul ve engellilerin alacağı araçların nitelikleri, yerli katkı oranı, motor silindir hacmi, emisyon türü ve değeri gibi önemli kriterler Cumhurbaşkanlığı’na bağlı olarak belirlenecek. Cumhurbaşkanı, bu parametreleri belirleme konusunda yetkilendirildi. Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Kanunu’nda yapılan değişiklikle engelliler, ÖTV’siz araçlarını 10 yılda bir değiştirebilecek. Önceden bu süre 5 yılken, yapılan düzenlemeyle araçlar 10 yıl boyunca satılamayacak. Bu süre zarfında engelliler, alacakları araçları değiştiremeyecek. Ayrıca ÖTV’siz araç alacak engelliler için yerli üretim oranı da önemli bir değişiklik oldu. Yeni düzenlemeye göre, engellilerin alacağı araçların yüzde 20’sinin yerli üretim olması zorunlu hale getirildi. Bu nedenle ithal lüks araçlar engelli aracı olarak alınamayacak.
Engelliler ve Ailelerinden Tepki
Yeni düzenlemeyle engellilerin daha önce sahip oldukları hakların kısıtlandığını belirten Van Bedensel Engelliler Spor Kulübü Başkanı Hanifi Baykara, değişikliklerin engelliler ve aileleri üzerinde büyük bir hayal kırıklığı yarattığını söyledi. Baykara, engellilere verilen hakların anayasal bir hak olduğunu ve geri alınamayacağını vurguladı.
Baykara, “Yıllardır engellilere ve ailelerine yapılan yasal düzenlemeler, bu değişiklikle geri alınmaktadır. Devletin bu tür hakları kısıtlaması, engelliler için büyük bir mağduriyet oluşturacaktır. ÖTV muafiyetinden bazı kesimlerin bu konuyu suistimal ettiği doğru olabilir, ancak bu durumun tüm engellileri etkilemesi kabul edilemez” dedi.
Engelli Haklarının Geri Alınması Kabul Edilemez
Baykara, Cumhurbaşkanı’na çağrıda bulunarak, engellilerin kazandığı hakların geri alınmak yerine daha insancıl bir şekilde düzenlenmesi gerektiğini belirtti. “Bu hak gaspı kabul edilemez. Yeni düzenlemeler, engellilere daha büyük zorluklar çıkaracak. Engellilerin sahip olduğu haklar lütuf değil, anayasal bir haktır” diyerek tepkisini dile getirdi.
Engellilerin, alacakları araçların yalnızca 10 yıl süreyle kullanılabileceği yönündeki düzenlemeyi eleştiren Baykara, “Engelli vatandaşlar 5 yılda bir araç değiştirebiliyorken, bu sürenin 10 yıla çıkarılması anlam ifade etmiyor. Engellilerin araçlarına üçüncü şahısların sahip olmasına da kesinlikle karşıyız” ifadelerini kullandı.
Baykara, bu yasal düzenlemeyle engellilerin mağduriyetinin artacağını ve ülkede yaşayan 12 milyon engelliyle ailelerinin daha fazla mağdur olacağını belirterek, sözlerine şöyle devam etti: “Bu yanlışın bir an önce düzeltilmesini ve engellilerin haklarının korunmasını talep ediyoruz. Bize engel olmayın, destek olun.”
Engelli haklarının gaspı konusunda hükümete seslerini duyurmaya devam edeceklerini belirten Baykara, son olarak şunları söyledi: “Verilen haklar anayasal haklardır ve geri alınamaz. Bu düzenlemenin düzeltilmesi için Sayın Cumhurbaşkanımızdan bir an önce çözüm bekliyoruz.”